Từ những vũ điệu samba của Brazil, những bước tango mềm mại của Argentina cho đến tinh thần gan góc của Uruguay, tất cả cùng hòa quyện thành một bức tranh rực rỡ của bóng đá Nam Mỹ tại giải đấu Copa America. Nhưng ít ai biết rằng, tần suất tổ chức và thể thức thi đấu của giải này từng thay đổi rất nhiều lần theo dòng lịch sử, khiến người hâm mộ không khỏi thắc mắc: “Copa America mấy năm 1 lần? Và thể thức thi đấu cụ thể ra sao?” Cùng fixexpo.org tìm hiểu cụ thể qua bài viết dưới đây nhé!
Lịch sử hình thành của giải đấu Copa America
Trong thế giới bóng đá, Copa America không chỉ là giải đấu lâu đời nhất hành tinh mà còn là nơi thắp lên ngọn lửa đam mê của cả một châu lục.
Và trước khi giải đáp chi tiết Copa America mấy năm 1 lần, cùng điểm qua một vài thông tin cơ bản trong lịch sử giải đấu. Copa America ra đời năm 1916 tại Argentina, bắt đầu từ một giải đấu nhỏ giữa bốn đội tuyển: Argentina, Brazil, Chile và Uruguay, nhằm kỷ niệm 100 năm ngày độc lập của Argentina. Sự thành công bất ngờ của giải đã khiến Liên đoàn bóng đá Nam Mỹ (CONMEBOL) quyết định tổ chức thường niên, lấy tên là “Giải vô địch bóng đá Nam Mỹ”, sau này đổi thành Copa America.
Đây là giải đấu cấp độ đội tuyển quốc gia có tuổi đời lâu nhất thế giới, ra đời trước cả World Cup (1930) và EURO (1960). Trải qua hơn một thế kỷ, Copa America đã chứng kiến bao biến động – từ sự thay đổi thể thức, số đội tham dự cho đến lịch tổ chức – nhưng giá trị cốt lõi của nó vẫn không đổi: tôn vinh tinh thần và bản sắc của bóng đá Nam Mỹ.
Giải Copa America mấy năm 1 lần?
Giai đoạn tổ chức ban đầu
Trong những năm đầu tiên (1916–1929), Copa America được tổ chức hằng năm, phản ánh niềm say mê bóng đá cuồng nhiệt của các quốc gia Nam Mỹ. Tuy nhiên, bước sang thập niên 1930, chiến tranh thế giới cùng nhiều yếu tố khách quan khiến lịch thi đấu bị gián đoạn, có khi hai năm, có khi ba năm mới tổ chức một lần.
Thay đổi trong thế kỷ XX
Đến thập niên 1980, CONMEBOL bắt đầu xây dựng lịch trình ổn định hơn. Từ năm 1987, giải được tổ chức định kỳ hai năm một lần. Tuy nhiên, sau năm 2001, nhằm đồng bộ với lịch thi đấu quốc tế và tránh trùng với World Cup hay EURO, Copa America được ấn định theo chu kỳ bốn năm một lần.
Từ năm 2007 đến nay
Kể từ năm 2007, Copa America chính thức được tổ chức đều đặn bốn năm/lần. Ngoại lệ duy nhất là năm 2016, khi giải đấu đặc biệt Copa America Centenario được tổ chức tại Mỹ để kỷ niệm 100 năm ra đời.
Theo kế hoạch, Copa America gần nhất diễn ra vào năm 2024 tại Mỹ, và kỳ tiếp theo sẽ là năm 2028. Như vậy, câu trả lời chính xác cho câu hỏi Copa America mấy năm 1 lần chính là 4 năm/lần, tương tự World Cup và EURO.
Tìm hiểu thể thức thi đấu của Copa America
Không chỉ lịch tổ chức, mà thể thức thi đấu của Copa America cũng có nhiều biến động qua từng giai đoạn, tùy thuộc vào số lượng đội tham dự và sự xuất hiện của các khách mời từ châu lục khác.
Số lượng đội tham dự và khách mời
Copa America là giải đấu dành cho 10 đội tuyển thuộc CONMEBOL, bao gồm: Argentina, Bolivia, Brazil, Chile, Colombia, Ecuador, Paraguay, Peru, Uruguay và Venezuela.
Tuy nhiên, do số lượng đội ít, ban tổ chức thường mời thêm các đội khách từ khu vực CONCACAF (như Mexico, Mỹ, Costa Rica, Jamaica) để nâng tổng số lên 12 hoặc 16 đội. Cách làm này vừa giúp giải đấu thêm kịch tính, vừa tăng giá trị thương mại và sự hấp dẫn đối với người hâm mộ toàn cầu.
Hai hình thức phổ biến nhất gồm:
- 12 đội tham dự: Đây là mô hình cổ điển, được áp dụng trong nhiều kỳ trước đây.
- 16 đội tham dự: Được sử dụng cho những kỳ đặc biệt như Copa America Centenario 2016 và Copa America 2024.
Vòng bảng
Khi có 12 đội, giải chia thành 3 bảng (A, B, C), mỗi bảng 4 đội. Các đội thi đấu vòng tròn một lượt, tính điểm theo quy tắc thắng 3, hòa 1, thua 0. Hai đội đứng đầu mỗi bảng cùng hai đội xếp thứ ba có thành tích tốt nhất sẽ vào tứ kết.
Khi có 16 đội, thể thức trở nên đơn giản và công bằng hơn: 4 bảng, mỗi bảng 4 đội. Hai đội đứng đầu mỗi bảng giành quyền vào tứ kết, không cần so sánh đội xếp thứ ba.
Khi các đội bằng điểm nhau, thứ hạng được xác định lần lượt theo:
- Hiệu số bàn thắng bại.
- Số bàn thắng ghi được.
- Kết quả đối đầu trực tiếp.
- Chỉ số Fair Play (thẻ phạt).
- Bốc thăm của CONMEBOL nếu vẫn chưa thể phân định.
Vòng loại trực tiếp
Sau vòng bảng, 8 đội mạnh nhất bước vào vòng loại trực tiếp gồm Tứ kết, Bán kết, Tranh hạng Ba và Chung kết.
- Tứ kết: 8 đội chia thành 4 cặp, thi đấu loại trực tiếp.
- Bán kết: 4 đội thắng ở tứ kết tiếp tục tranh tài.
- Tranh hạng Ba: Hai đội thua ở bán kết gặp nhau.
- Chung kết: Hai đội mạnh nhất tranh cúp vô địch.
Quy định về hiệp phụ và luân lưu
Copa America mấy năm 1 lần và có điểm gì khác so với các giải đấu EURO hay World Cup không? Điểm khác biệt của Copa America so với các giải khác nằm ở việc hầu hết các trận knock-out (trừ chung kết) không có hiệp phụ. Nếu hòa sau 90 phút, hai đội bước ngay vào loạt sút luân lưu để phân định thắng thua.
Riêng trận chung kết, nếu hòa trong thời gian chính thức, hai đội sẽ thi đấu thêm hai hiệp phụ, mỗi hiệp 15 phút. Nếu vẫn bất phân thắng bại, loạt sút luân lưu sẽ quyết định nhà vô địch.
Cách làm này giúp cầu thủ giảm tải thể lực trong điều kiện thời tiết nóng ẩm đặc trưng của Nam Mỹ, đồng thời tạo nên những khoảnh khắc nghẹt thở đầy cảm xúc.
Kết luận
Ngày nay, với chu kỳ tổ chức 4 năm/lần và thể thức ngày càng hoàn thiện, Copa America đã khẳng định vị thế là một trong những giải đấu danh giá nhất hành tinh. Không chỉ là nơi tìm ra nhà vô địch Nam Mỹ, đây còn là sân khấu nơi tinh thần thể thao, lòng kiêu hãnh dân tộc và vẻ đẹp của bóng đá được thể hiện một cách trọn vẹn nhất.